Zapasy

Witajcie 🙂

Dzisiejszy temat to zapasy. Zapasy zaliczamy do aktywów obrotowych. Do zapasów (zgodnie z bilansem) zaliczamy:

  • materiały
  • towary
  • wyroby (produkty) gotowe
  • półprodukty i produkty w toku
  • zaliczki na dostawy

Czym się różnią dane pozycje?

Mówi o tym art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy o rachunkowości. Do rzeczowych aktywów obrotowych zaliczamy:

  • materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby,
  • wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji,
  • półprodukty oraz
  • towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym

Z tego artykuły wynikają definicje poszczególnych pozycji, tzn. materiały są nam potrzebne do produkcji (czyli do wyprodukowania wyrobów gotowych), wyroby gotowe to efekt finalny produkcji, produkty w toku- jeszcze nie skończyliśmy produkcji, towary- nic z nimi nie robimy, kupujemy i odsprzedajemy z marżą.

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja (tak dla przypomnienia) to ogół czynności, mający na celu porównanie stanu księgowego i stanu rzeczywistego. Częstotliwość inwentaryzacji ustala kierownik jednostki, przy czym ustawa wskazuje obowiązkowe terminy inwentaryzacji (kierownik może decydować o tym, że inwentaryzacja będzie dokonywana częściej).

Terminy określone w ustawie- w przypadku:

  • zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową – raz na 2 lata;
  • zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki (czyli po prostu w detalu, np. w sklepie) – raz w roku.

Inwentaryzacja musi być udokumentowana. Jeżeli ujawniono jakieś różnice to musimy je rozliczyć w księgach (art. 27). Odsyłam do artykułu dotyczącego inwentaryzacji 😉

Jak wyceniamy zapasy?

Rzeczowe składniki aktywów obrotowych wyceniamy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy (art. 28 uor).

Cena nabycia to cena należna sprzedawcy +/- inne koszty. Definicja z ustawy jest długa, dlatego nie będę jej cytować. Łatwiej to zrozumieć na podstawie schematu:

Cena zakupu to kwota należna sprzedawcy za zakupione materiały lub towary.

Koszt wytworzenia stosuje się do zapasów, które wytworzyliśmy we własnym zakresie, czyli wyrobów gotowych. Do kosztu wytworzenia zaliczamy koszty bezpośrednie (związane z danym produktem) oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich (uzależnione od zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa, dotyczą kilku produktów).

Art. 34 uor dopuszcza także możliwość ewidencji:

  1. materiałów i towarów – w cenach zakupu,
  2. produktów w toku produkcji – w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle

– jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki.

Zaczniemy może od obrotu materiałowego.

Ewidencja materiałów

Kiedy kupujemy materiały, to mamy następujące konta:

Jeżeli jest to FaVAT to powinno być także konto Rozrachunki z tytułu VAT. Moment otrzymania faktury nie jest równoznaczny z otrzymaniem materiałów na stan (dokument PZ), dlatego konto Rozliczenie zakupu może mieć dwa salda. Jak pamiętamy, Rozliczenie zakupu musi się zamknąć na 0. Jeżeli mamy zaksięgowane tylko po stronie WN, oznacza to że otrzymaliśmy fakturę, ale materiały są w drodze. Jeżeli mamy kwotę pod stronie MA, to oznacza, że dostaliśmy materiały (wprowadzone dowodem PZ), ale nie mamy jeszcze faktury (tzw. dostawy niefakturowane).

Mamy dwie możliwości cen ewidencyjnych (najczęściej spotykane w praktyce):

  1. zmienne ceny ewidencyjne:
    • rzeczywiste ceny zakupu,
    • rzeczywiste ceny nabycia,
  2. stałe ceny ewidencyjne- ustalone dla danego składnika materiałów w dłuższym okresie (najczęściej roku)

W przypadku stałych cen ewidencyjnych występują różnice w cenie pomiędzy rzeczywistymi cenami a ewidencyjnymi. Te różnice wykazuje konto korygujące: odchylenia od cen ewidencyjnych.

Przykład:

Rzeczywista cena zakupu                             2 000

Koszty zakupu                                                     300

Rzeczywista cena nabycia                            2 300

1) Wycena materiałów po rzeczywistej cenie nabycia

  1. FaVAT
  2. Pz- przyjęcie materiałów
  3. Koszty zakupu (zazwyczaj są to koszty transportu) zaliczamy do usług obcych w kosztach “4”
  4. Przeksięgowanie kosztu rodzajowego na koszty RMK zakupu (do rozliczenia w czasie)

2) Wycena materiałów po rzeczywistej cenie zakupu

 

  1. FaVAT
  2. Pz- przyjęcie materiałów
  3. Koszty zakupu zaliczamy do usług obcych w kosztach “4” i wrzucamy w koszty danego okresu

3)  Wycena materiałów po stałej cenie ewidencyjnej na poziomie ceny nabycia- 2 250

  1. FaVAT
  2. Pz- przyjęcie materiałów
  3. Koszty zakupu zaliczamy do usług obcych w kosztach “4”
  4. Przeksięgowanie kosztu rodzajowego na koszty RMK zakupu (do rozliczenia w czasie)
  5. Wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych

Myślę, że dzisiaj zastrzyk wiedzy był wystarczający 😉 Następnym razem opiszę rozchód materiałów, odchylenia od cen ewidencyjnych oraz jak rozliczamy koszty zakupu (RMK). Do usłyszenia 🙂

1 thought on “Zapasy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.